Op dit moment zijn er veel discussies gaande over het al dan niet functioneel zijn van het “label hoogbegaafd”. Veel mensen vinden het woord niet prettig om te horen en vragen zich af of het label al dan niet iets toe zou voegen…
Het gaat natuurlijk niet om ‘de sticker’, maar in mijn ogen wel om antwoorden die je in een zoektocht naar jezelf graag zou willen weten. Vaak heb je als hoogbegaafde al een leven achter zich waarin je je anders voelde, vaak te veel voelde en geen gevoel van connectie en verbinding ervoer met de mensen om je heen. Dat gevoel kan ontzettend eenzaam zijn en vaak stel je jezelf oprecht de vraag of er dan misschien iets mis is met jou. Het antwoord is ‘Nee. Er is niets mis met jou…’ Maar om dat gevoel ook echt zelf te krijgen is het belangrijk om te verkennen hoe jouw begaafde ik in elkaar zit.
Veel mensen hebben een totaal verkeerd beeld van wat hoogbegaafdheid precies is. Ze associëren het eigenlijk alleen met het hebben van een hoog IQ (> 130), het snel kunnen denken en goed verbanden kunnen leggen. Vaak voelt het woord ‘hoogbegaafd’ als een opschepperig iets en heb je er zelf ook moeite mee om zelfs maar aan jezelf te denken als een begaafd persoon.
Het is in mijn ogen goed om te beseffen dat hoogbegaafdheid een vorm is van neurodiversiteit. Dit houdt in dat jouw hersenen op een andere manier werken dan bij andere mensen. Je bent als het ware anders bedraad en je beleeft het leven op een andere, meer intense manier. Dit gaat dus veel verder dan alleen het stuk IQ. Vaak ben je gevoeliger voor prikkels op diverse gebieden. De Poolse psycholoog, psychiater en arts Kazimierz Dąbrowski onderscheidde een aantal gebieden waarop deze ‘overexcitabilities’ voorkwamen, namelijk emotioneel, intellectueel, psychomotorisch, creatief (verbeeldend) en zintuiglijk. In publicaties van Michael Piechowski wordt aanvullend spiritualiteit benoemt als zesde overexcitability. Hij geeft aan dat mensen met spirituele overexcitability een hogere capaciteit hebben voor diepe, rijke en intense multidimensionele ervaringen. Naast deze ‘overexcitabilities’ worden er nog een aantal andere zijnskenmerken genoemd die typerend zijn voor begaafde mensen, zoals een groot gevoel voor rechtvaardigheid, een grote behoefte aan autonomie, perfectionisme en een kritische instelling.
Uit al deze kenmerken blijkt dat een begaafd persoon de wereld intenser beleeft en op een andere manier naar de wereld (en de mensen in de wereld) kijkt. Vaak vinden hoogbegaafde mensen dit in eerste instantie alleen maar lastig. Het zit je vaak in de weg in relaties die je aangaat in je privéleven, op school of op het werk. Zo vinden veel begaafden zichzelf ook overgevoelig, betweterig of te kritisch. Dat is jammer, want al deze kenmerken kunnen ingezet worden als een prachtige kracht en je leven verrijken. Als je jouw begaafde ik omarmt, kan jouw leven veel meer kleur hebben dan dat van anderen!
Het is in mijn ogen dus goed om het ‘weten dat je hoogbegaafd bent’ te gebruiken om jezelf beter te leren kennen en te ontdekken dat er niets mis is met jou. Niet alleen vanuit je hoofd, maar juist ook vanuit je lichaam, je emotie en jouw plek in de wereld en het universum. Ik merkte zelf dat toen ik op deze manier mezelf leerde kennen, ik eindelijk het gevoel had dat ik compleet was. Het voelde alsof er verbindingen in mijzelf werden gelegd die ik verloren was, omdat ik te veel leunde op mijn sterke en geaccepteerde kant: mijn denkvermogen. Nu dit in balans is heb ik minder het gevoel dat de prikkels waar Dąbrowski over schreef als een tsunami over mij heenkomen. Ik ervaar meer rust, waardoor ik de manier waarop ik de wereld ervaar als een kracht in kan zetten – in verbinding met alle delen van mijzelf en de mensen in mijn omgeving.
Op het moment dat je dat kunt, zul je merken dat het ‘label hoogbegaafdheid’ ineens niet meer belangrijk is. Je bent gewoon wie je bent en je voelt niet meer de behoefte om je te vergelijken met anderen, zodat je ergens bijhoort. Je bent simpelweg wie je bent…. En je bent goed zoals je bent.